Glutathione disulfide (GSSG) là một hợp chất hình thành do 2 đơn vị Cysteine của peptide glutathione (GSH) tạo cầu nối disulfide (S-S) với nhau. Cấu tạo của GSSG như hình bên.
Hệ thống GSH/GSSG đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì cân bằng oxy hóa – khử (redox balance) trong tế bào. Có thể viết như sau: 2GSH → GSSG + 2H+ + 2e
Mỗi phát biểu bếp dưới là đúng hay sai?
a) GSH có 3 liên kết peptide, GSSG có 4 liên kết peptide.
b) GSH là tripeptide, GSSG là hexapeptide.
c) GSSG là dạng oxi hóa, GSH là dạng khử.
d) GSSG và GSH đều ở trạng thái rắn ở điều kiện thường (25°C).
Câu trả lời tốt nhất
(a) Sai, GSH với cấu trúc Glu-Cys-Gly không đạt chuẩn như tripeptide thông thường, Glu không dùng nhóm α-carboxyl để liên kết với Cys mà thay vào đó là nhóm γ-carboxyl. Vì vậy giữa Glu và Cys là liên kết amide, giữa Cys và Gly là liên kết peptide.
—> GSH có 1 liên kết peptide, GSSG có 2 liên kết peptide.
(b) Sai, mặc dù không đạt chuẩn, Glu-Cys-Gly (GSH) vẫn được xếp vào loại tripeptide.
GSSG tạo bởi 2 mạch GSH liên kết với nhau bằng liên kết không chuẩn (cầu nối disulfide chứ không phải liên kết peptide), vì vậy GSSG thuộc loại peptide, nhưng không phải hexapeptide. Có thể coi GSSG là dạng dimer của GSH.
Tại sao lại có đánh giá như vậy? Hãy nghĩ tới insulin (hormone điều hòa lượng đường trong máu), rõ ràng insulin là peptide, và insulin có 2 đoạn mạch A, B được nối với nhau bằng 2 cầu disulfide tại mắt xích Cys, GSSG cũng trong tình cảnh như vậy (Có thể hiểu liên kết –S–S– là một loại liên kết cộng hóa trị phụ, giúp giữ cấu trúc chứ không phải là tiêu chí quyết định “có là peptide hay không”).
(c) Đúng, 2GSH → GSSG + 2H+ + 2e nên GSSG là dạng oxi hóa, GSH là dạng khử.
(d) Đúng, GSSG và GSH đều tạo ra từ amino acid nên chúng ở trạng thái rắn ở điều kiện thường.