Ascorbic acid (hay vitamin C) được biết đến như một hợp chất quan trọng đối với con người. Nó đóng vai trò chất chống lão hoá, tăng sức đề kháng của cơ thể.

Một nhóm học sinh được giao nhiệm vụ xác định hàm lượng ascorbic acid trong một viên uống cung cấp vitamin C. Nhóm học sinh đã biết được ngoài ascorbic acid (kí hiệu là H2As), các hoạt chất còn lại coi như không có phản ứng với NaOH. Phản ứng giữa ascorbic acid với NaOH được biểu diễn bởi phương trình sau:
H2As + NaOH → NaHAs + H2O
Điểm tương đương được xác định dựa vào chỉ thị phenol đỏ (màu tại điểm tương đương là màu da cam, pH = 8,72). Nhóm học sinh tiến hành thí nghiệm theo các bước sau:
• Bước 1: Lấy một viên vitamin C, đem cân được 800 mg.
• Bước 2: Hoà tan phần đã nghiền vào nước, lọc bỏ phần không tan, thêm nước để được 100,0 mL (dung dịch X). Lấy 10 mL dung dịch X cho vào cốc sạch và nhỏ 1 – 2 giọt phenol đỏ vào, dung dịch thu được có màu đỏ.
• Bước 3: Lấy dung dịch NaOH 0,02M cho vào burette đến vạch số 0. Mở khoá burette cho dung dịch NaOH từ từ vào cốc đựng dung dịch X (lắc nhẹ cốc trong quá trình thí nghiệm) cho đến khi dung dịch trong cốc có màu da cam và dừng lại. Ghi lại thể tích dung dịch NaOH đã dùng là V1 (mL). Lặp lại bước 3 thêm 2 lần nữa, kết quả thu được như sau:
Thí nghiệm…………Lần 1……..Lần 2……..Lần 3
Vdd NaOH (mL)……14,20……..14,25……..14,15
a) Giả thuyết khoa học phù hợp là ” Sử dụng phản ứng chuẩn độ acid – base xác định được hàm lượng của ascorbic acid trong hoạt chất của thuốc”.
b) Trong quá trình chuẩn độ, tốc độ chảy từ burette của dung dịch NaOH được giữ không đổi để được kết quả chính xác nhất.
c) Trong quá trình chuẩn độ, việc lắc nhẹ cốc giúp cho tốc độ phản ứng giữa ascorbic acid với NaOH diễn ra nhanh hơn.
d) Kết quả thí nghiệm của nhóm học sinh xác định được hàm lượng ascorbic acid trong hoạt chất là 62,5% (Kết quả được làm tròn đến hàng phần mười).
Câu trả lời tốt nhất
(a) Đúng, thí nghiệm đã sử dụng chuẩn độ acid – base để xác định hàm lượng của ascorbic acid trong hoạt chất của thuốc.
(b) Sai, lúc đầu có thể cho NaOH chảy nhanh, sau đó chậm dần, nhỏ từng giọt chậm rãi, lắc và quan sát. Để biết chuẩn độ nhanh tới khoảng mấy mL nên có chuẩn độ nháp trước 1 lần (lần này bỏ, chỉ lấy kết quả để áng chừng cho 3 lần sau).
(c) Đúng, lắc nhẹ giúp phản ứng nhanh, đều và NaOH không bị dư cục bộ.
(d) Đúng
Vdd NaOH trung bình = 14,20 mL
nC6H8O6 = nNaOH = 14,20.0,02 = 0,284 mmol
—> %C6H8O6 = 176.0,284.10/800 = 62,48% (làm tròn thành 62,5%).
