Dầu ăn là sản phẩm phổ biến được sử dụng trong các căn bếp gia đình. Hàng ngày có hàng nghìn lít dầu ăn đã qua sử dụng bị thải loại. Người ta có thể tái chế dầu ăn đã qua sử dụng để sản xuất xà phòng bằng cách làm sau đây: Dầu ăn thừa đã lọc bỏ cặn, tạp chất sau đó đun nóng với dung dịch NaOH thu lấy xà phòng rồi trộn với phụ gia, đóng bánh tạo bánh xà phòng. Cho các phát biểu sau:
(1) Dầu ăn đã qua sử dụng nếu đổ trực tiếp ra môi trường sẽ gây ô nhiễm nguồn nước.
(2) Nếu muốn giảm chi phí, người ta có thể sử dụng dung dịch nước vôi trong dư để làm xà phòng từ dầu thừa.
(3) Dầu cá biển chứa nhiều acid béo omega-6. Các loại dầu thực vật (dầu mè, dầu đậu nành, dầu hướng dương,…) chứa nhiều acid béo omega-3.
(4) Ngoài cách sản xuất xà phòng từ dầu ăn đã qua sử dụng, xà phòng còn được sản xuất từ dầu mỏ.
(5) Một cơ sở sản xuất xà phòng lifebuoy trong một ngày sẽ sản xuất được 1612 bánh xà phòng (mỗi bánh xà phòng nặng 120 gam) chứa 72% muối của acid béo, khối lượng NaOH đã tham gia phản ứng là 25.10³ gam NaOH. Giả sử chỉ có 70% lượng chất béo ban đầu tham gia phản ứng. Cơ sở đã sử dụng 200333 gam chất béo (có chỉ số acid bằng 7) chứa 5% tạp chất để sản xuất số bánh xà phòng trên trong 1 ngày. (Chỉ làm tròn kết quả ở bước cuối cùng đến hàng đơn vị). (Biết chỉ số acid là số mg KOH cần dùng để trung hòa hết lượng acid béo tự do có trong 1 gam chất béo).
Liệt kê các phát biểu đúng theo thứ tự giảm dần từ trái sang phải? (ví dụ: 432,…).
Câu trả lời tốt nhất
(1) Đúng, dầu ăn không tan trong nước, nổi trên mặt nước, ngăn ánh sáng, O2 trao đổi với nước, gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Dầu ăn cũng gây hại cho hệ thống xử lý nước thải do bám dính, làm tắc nghẽn đường ống.
(2) Sai, xà phòng là muối Na+, K+ của acid béo. Nếu dùng Ca(OH)2 thì sẽ tạo kết tủa dạng (RCOO)2Ca, không thể dùng cho việc giặt rửa.
(3) Sai, dầu cá chứa nhiều gốc acid béo omega-3; dầu thực vật chứa nhiều gốc acid béo omega-6.
(4) Đúng, 2 con đường dùng để sản xuất xà phòng chính là:
+ Từ dầu ăn (RCOO)3C3H5 —> RCOONa
+ Từ dầu mỏ: R-CH2-CH2-R —> RCOOH —> RCOONa
(5) Đúng
mRCOONa = 1612.120.72% = 139276,8 gam
nNaOH phản ứng = 25000/40 = 625 mol
nC3H5(OH)3 = a; nH2O = b —> 3a + b = 625 (1)
m chất béo = (139276,8 + 92a + 18b – 25000)/95% = (92a + 18b + 114276,8)/95%
Chỉ số acid = 7 ⇔ 0,007/56 = 1,25.10^-4 mol NaOH trung hòa acid tự do trong 1 gam chất béo
—> b = 1,25.10^-4.(92a + 18b + 114276,8)/95% (2)
(1)(2) —> a = 202,4903; b = 17,5291
m chất béo đã dùng = (92a + 18b + 114276,8)/(95%.70%) = 200333 gam
thầy ơi, em cũng nghĩ là ý 5 đúng nhưng các thầy cô lại bảo sai. Đây là giải thích của chuyên viên thầy xem giúp em với ạ. Giả thiết “chỉ 70% chất béo ban đầu tham gia phản ứng” nhưng không nói rõ 30% còn lại đi đâu (nằm trong bánh xà phòng hay bị tách bỏ). Trong khi khối lượng bánh xà phòng và % muối fatty acid đã cố định. → Không mô tả rõ nên đáp số 1 khoảng không phải 1 đáp số -> Vẫn kết luận sai?
“Chỉ số acid = 7” cho mẫu “chất béo chứa 5% tạp chất”: chỉ số acid thường là đặc trưng của mẫu thử, nhưng nếu 5% tạp chất “trơ” thì việc áp chỉ số acid cho “phần chất béo tinh khiết” hay “toàn mẫu” cần nói rõ. → Có thể làm kết quả đáp số 1 khoảng không phải 1 đáp số -> Vẫn kết luận sai?
