Tương tự etanol, glixerol cũng có thể phản ứng với các axit vô cơ như HBr, HNO3,… (xảy quá trình gốc axit thế nhóm -OH của phân tử ancol). Glixerol trinitrat đã được nhà hóa học Alfred Nobel sử dụng làm nguyên liệu chính để chế tạo ra thuốc nổ dynamit năm 1866. Glixerol trinitrat được tổng hợp bằng phản ứng giữa glixerol và axit nitric đặc dư (xúc tác axit sunfuric đặc) ở nhiệt độ 22oC. Phản ứng diễn ra như sau:
C3H5(OH)3 + 3HNO3 (đặc) (H2SO4 đặc, 22°C) → C3H5(ONO2)3 + 3H2O
Khi glixerol trinitrat nổ tạo thành sản phẩm cacbonic, nước, nitơ và khí oxi. Có các nhận xét sau đây:
(a) Glixerol thuộc loại ancol no.
(b) Nguyên tử oxi trong phân tử nước ở sản phẩm có nguồn gốc từ glixerol.
(c) Glixerol có thể hòa tan được Cu(OH)2 tạo thành dung dịch màu xanh lam.
(d) Trong phân tử glixerol trinitrat có chứa liên kết giữa nguyên tử cacbon với nguyên tử nitơ.
(đ) Khi xảy ra phản ứng nổ hoàn toàn, 1 mol glixerol trinitrat tạo thành 8,25 mol sản phẩm.
Số nhận xét đúng là
A. 4. B. 3. C. 5. D. 2.
Câu trả lời tốt nhất
(a) Đúng.
(b) Đúng, do phản ứng này xảy quá trình gốc axit thế nhóm -OH của phân tử ancol nên O trong H2O thuộc ancol trước đó.
(c) Đúng, glixerol có các nhóm OH kề nhau nên có thể hòa tan được Cu(OH)2 tạo thành dung dịch màu xanh lam.
(d) Sai, C và N liên kết với nhau thông qua O (C-O-N)
(đ) Sai, 1 mol glixerol trinitrat tạo thành 7,25 mol sản phẩm.
C3H5(ONO2)3 —> 3CO2 + 2,5H2O + 1,5N2 + 0,25O2
ý b e tưởng nó giống phản ứng este hóa phân tử H-OH được tạo từ OH của HO-NO2 và H của C3H5(OH)3 nên O phải có nguồn gốc từ Acid á